اطلاعات دموگرافی چیست؟

به طور کلی دموگرافی (Demography) چیست و آیا می توان اطلاعات حاصل از دموگرافیک را در تحلیل پرسشنامه ها به کاربرد؟ همه شما تا حدودی با پرسشنامه های آماری آنلاین آشنایی دارید در واقع امروز بیشتر شبکه های اجتماعی کاربران برای خرید یک محصول از دوستان خود نظر خواهی می کنند.

فرم اطلاعات دموگرافی چیست؟

دموگرافی (Demography) چیست و آیا می توان اطلاعات حاصل از دموگرافیک را در تحلیل پرسشنامه ها به کاربرد؟ همه شما تا حدودی با پرسشنامه های آماری آنلاین آشنایی دارید در واقع امروز بیشتر شبکه های اجتماعی کاربران برای خرید یک محصول از دوستان خود نظر خواهی می کنند. حال  برای اینکه یک پرسشنامه به بهترین شیوه ممکن طراحی شود و اطلاعات حاصل از آن کارایی داشته باشد باید در وهله اول بدانیم که چه سوالاتی پرسیده شود و از چه روش هایی استفاده کنیم که یک پرسشنامه خوب داشته باشیم و اینکه آیا روش خاصی وجود دارد تا میزان مشارکت افراد را بالا ببریم. سوالات حاوی اطلاعات دموگرافیک را در کجای پرسشنامه مطرح کنیم؟

به طور کلی جایگاه سوالات جمعیت شناسی، نرخ مشارکت، گروه هدف و … همگی پارامترهایی هستند که باید در بخش دموگرافی پرسشنامه مورد توجه واقع شوند. به طور مثال تصور کنید که به شما یک پرسشنامه داده می شود و اولین سوالات آن در خصوص میزان درآمد شما، وضعیت تاهل شما و … پرسیده می شود. در حقیقت این سوالات ظاهر خوشایندی در ابتدای پرسشنامه ندارند و بیان سوالات شخصی در همان ابتدا کاملا اشتباه می باشد.

اما جدای از این موضوعات باید بدانیم که سوالات یک پرسشنامه برای چه گروهی مشخص شده است. آیا این جامعه آماری برای پاسخگویی به پرسشنامه من مناسب است؟

به طور مثال شما سوالات مرتبط با حوزه پزشکی را از فرد نوجوان بپرسید و یا برای نظر سنجی در خصوص مهاجرت از تمام افراد جامعه سوال بپرسید.

امکان مطرح نمودن سوالات یک پرسشنامه از هر فرد یا هر گروه خاصی وجود دارد اما مساله مهم حفظ سلامت پرسشنامه می باشد‌ اگر شما تنها یک گروه مشخص را برای جوابدهی انتخاب کنید سلامت نتایج نظرسنجی از بین خواهد رفت. برای اینکه پرسشنامه عاری از هر گونه تعارض باشد و به نتایج پرسشنامه بتوان اکتفا کرد باید حتما جامعه هدف برای پاسخگویی متناسب با اهداف پرسشنامه تعیین شود. برای دستیابی به اطلاعات برتر از جامعه هدف، بهترین کار استفاده کردن از اطلاعات دموگرافی جامعه می باشد.

دموگرافی چیست؟

علوم اجتماعی از شاخه های متعدد و پیچیده ای تشکیل شده است که دموگرافی یا جمعیت شناسی هم یکی از زیر شاخه های مهم و کاربردی این علم می باشد. این زیر شاخه مباحث زیادی را در خود گنجانده است. در واقع ویژگی های جمعیت شناسی از قبیل سن، جنس، نژاد، ملیت، محل سکونت، وضعیت اشتغال، وضعیت تاهل، میزان درآمد و … در این علم مطرح می شود. البته اطلاعات دموگرافیک محدود به این موارد نمی شود و مباحثی از قبیل حجم، ترکیب و توزیع جمعیت هم از موضوعات اساسی در جمعیت شناسی هستند. جدای از تمام این ها، اطلاعات دیگری از قبیل میزان تولد نوزادان و مرگ و میر مهاجران هم گنجانده می شوند. به طور کلی باید بگوییم که دموگرافی نوعی مطالعه علمی و تجربی می باشد که پیرامون جمعیت های بزرگ و توزیع جمعیت می باشد. اما امروزه در این شاخه از علوم اجتماعی به موضوعات دیگری از قبیل افزایش بیش از اندازه جمعیت، ارتباط بین اقتصاد با جمعیت، تعداد مهاجران خارج شده از کشور، فشردگی شهرها، عوامل تاثیر گذار در تنظیم خانواده، اندازه و ساختار و توزیع جمعیت نسبت به مهاجران، نسبت تولید به مرگ و میر و … پرداخته می شود.

حال مهمترین سوالی که برای کاربر پیش می آید این است که این اطلاعات دموگرافیک چیست و در فرم اطلاعات دموگرافیک چه چیزی درج می شود.

با توضیحات داده شده می توانیم دریابیم که اطلاعات دموگرافیکی شامل خصوصیات زیر هستند.

سن افراد مورد مطالعه

جنسیت افراد

مذهب و اعتقادات مذهبی

ملیت

نژاد

محل سکونت

وضعیت سکونت فرد از نظر صاحب‌ِ خانه بودن یا مستاجر بودن

در این دسته از پرسشنامه ها اطلاعات زیادی گنجانده می شود که از طریق همین اطلاعات فرد می تواند به یک چشم انداز از بازار هدف دست پیدا کند.

البته دسته بندی اطلاعات می تواند بر اساس هدف مجموعه از کسب و کار طراحی شود و اینکه کدام بخش از جامعه برای جمع آوری اطلاعات جمعیت شناسی مناسب است.

اهمیت استفاده از اطلاعات دموگرافی در کسب و کارها

به طور کلی پارامترهای مختلفی بر روی اطلاعات دموگرافی تاثیر می گذارند نحوه جمع آوری و تحلیل این اطلاعات برای رسیدن به داده های اثر بخش بسیار مهم است. به طور کلی جمعیت شناسی یا اطلاعات دموگرافیک با ظهور اینترنت و استفاده همه گیر از شبکه های اجتماعی تغییر بسیاری پیدا کرده است. این الگوی رایج تاثیر زیادی بر نحوه جمع آوری و اطلاعات دموگرافی دارد. در پاره‌ای از مواقع مصرف کنندگان یک مجموعه به صورت کاملا اتفاقی از طریق ابزارهای مختلفی از جمله شبکه های اجتماعی، خرده فروشان و .. داده هایی را جمع آوری می کنند. این داده ها بیشتر برای تشخیص سلیقه مصرف کننده و ترجیحات خرید کاربرد دارند

آنچه در جمعیت شناسی اهمیت دارد جمع آوری اطلاعات با توجه به خصوصیات عمومی جمعیتی خاص می باشد. در بیشتر مواقع برای اینکه بتوان به مشتریان خاصی دست پیدا کرد و رفتار آن ها را ارزیابی کرد عموما از جمعیت شناسی استفاده می شود که در این شرایط به عنوان یک ابزار تجاری موفق عمل می کند. اگر جمعیت را با استفاده از اطلاعات جمعیت شناسی بخش بندی بکنیم به شرکت ها امکان تعیین اندازه بازار بالقوه را خواهیم داد.

اهمیت جمع آوری داده ها از طریق اطلاعات جمعیت شناسی این امکان را به افراد می دهد تا مشخص کنند که آیا محصولات و خدمات تولیدی، جامعه مصرف کننده را هدف قرار داده است یا خیر. به طور مثال می توانیم با استفاده از این داده ها و اطلاعات جامعه شناسی دریابیم که  بخش بندی بازار چه گروهی سنی را برای محصولات و خدمات هدف قرار داده است.

جایگاه اطلاعات دموگرافی در پرسشنامه های آماری

در بیشتر پرسشنامه های آماری بخش مهمی از سوالات به اطلاعات دموگرافی اختصاص داده می شود اما اینکه این سوالات در کدام قسمت پرسشنامه مطرح شوند همیشه یک دغدغه ی خاص برای طراحان پرسشنامه بوده است‌.

هر کسب و کاری که از پرسشنامه ها و فرم های نظرسنجی استفاده می کند با دو حالت کلی روبرو است. در حالت اول هدف از طراحی و اجرای پرسشنامه به دست آوردن اطلاعات دموگرافیک است و حالت دوم تنها بخشی از سوالات مربوط به جمعیت شناسی است و هدف از پرسشنامه  پرداختن به موضوعات دیگری است.  در حالت اول می توانید ابتدا هدف از طراحی پرسشنامه را .کاملا توضیح دهید و سپس سوالات مرتبط با آن را مطرح کنید. در حالت دوم باید به نکات مختلفی از جمله زمان و محل پرسش سوالات نیز باید توجه شود

اما در مورد جایگاه سوالات تا حدودی اختلاف نظر وجود در برخی از موارد صاحب نظران جایگاه سوالات جمعیت شناسی را ابتدای پرسشنامه در نظر می گیرند و در برخی دیگر انتهای پرسشنامه را جایگاه مناسب سوالات می دانند. اما برخی دیگر معتقدند که باید سوالات را از لحاظ درجه اهمیت دسته بندی کرد و برخی از سوالات که از اهمیت بیشتری برخوردارند در ابتدای پرسشنامه و سوالات دارای اهمیت کمتر در انتهای پرسشنامه قرار بگیرند. به طور کلی هر فرد می تواند با توجه به اهمیت کسب و کار و همچنین اهمیت اطلاعات جمعیت شناسی جایگاه سوالات را تعیین کند. اگر میزان بازدهی سوالات دموگرافی برای کسب و کار مهم باشد معمولا افراد بخش ابتدایی پرسشنامه را برای سوالات اختصاص می دهند اما اگر سوالات جنبه تکمیلی داشته باشند در بخش انتهایی قرار می گیرند. در انتها شما هر جایگاهی را که برای سوالات دموگرافیک در نظر بگیرید باید کاملا مخاطب را از هدف پرسشنامه مطلع کنید.

نکات مهم در طراحی پرسشنامه دموگرافیک

اگر قصد طراحی پرسشنامه با اطلاعات دموگرافی دارید باید ابتدا چندین اصل اساسی را رعایت کنید. در وهله ی اول به اهداف پرسشنامه فکر کنید وقتی هدف را تعیین کنید می توانید تعداد و نوع سوالات را مشخص نمایید. با توجه به ماهیت کسب و کار می توان از یک سری سوالات اختصاصی و یک سری سوالات دموگرافیک استفاده کنید. در فرم اطلاعات دموگرافیک باید سوالات با نهایت دقت و احترام طراحی شوند. شفافیت در طراحی سوالات و دوری از ابهام یکی از اصول اصلی طراحی پرسشنامه دموگرافی می باشد.

شما باید در طراحی، پاسخ دهنده به سوالات را آزاد بگذارید تا بتواند بر اساس واقعیت موجود سوالات را پاسخ دهد. به طور مثال به جای اینکه چند عدد دقیق برای پاسخ دهی در نظر بگیری بهتر است از بازه عددی استفاده کنید.

به راحتی پرسشنامه خود را به صورت رایگان آنلاین کنید:

در پرسشنامه های آماده اول فرم به بیش از 1000 پرسشنامه آماده دسترسی دارید