تحقیقات بازار در دنیایی که هر روز شاهد پیشرفت و تولید کالاهای مختلف در صنایع گوناگون میباشد، هم اکنون مورد توجه تمامی مشاغل می باشد. زیرا هر کسب و کاری که شروع می شود و هر محصولی که به بازار معرفی میگردد، بدون درنظر گرفتن بازار، رقبا و مصرف کننده قطعا با مشکل روبرو خواهد شد.
تحقیقات بازار چیست؟
تحقیقات بازار به کسب و کارها کمک می کند بتوانند درباره عرضه یک محصول و حجم آن و یا ورود به بازار خاصی، تصمیمات درستی را اتخاذ نمایند. زیرا در تحقیقات بازار، بازار هدف و سهمی که کسب و کار میتواند در آن داشته باشد مورد بررسی قرار می گیرد. لذا به سبب این داده ها، صاحبان کسب و کار درباره عرضه محصول مورد نظر تصمیم می گیرند. همچنین حجم آن را مشخص می کنند. البته باید توجه داشت در بسیاری از مواقع تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی را به جای هم بکار میبرند؛ اما این دو با وجود اینکه در بسیاری از مواقع همپوشانی دارند، متفاوت نیز می باشند.
تحقیق بازاریابی چیست؟
تحقیقات بازاریابی نیز همانند تحقیقات بازار، رقبا، مشتریان و بازار را مورد بررسی قرار می دهد و در حقیقت قسمتی از تحقیقات بازار است. لذا کسب و کارها بر اساس این داده ها درباره نحوه عرضه محصول و روش های تبلیغات درست و… اطلاعات کسب می کنند. بنابراین طبیعی است پاسخ سوال “تحقیقات بازاریابی چیست“ به پاسخ سوال “تحقیقات بازار چیست” بسیار نزدیک باشد.
اهمیت تحقیقات بازار حرفه ای
بسیاری از کسب و کارهایی که بدون توجه به تحقیقات بازار، کار می کنند بعد از مدتی شکست می خورند. زیرا اطلاعاتی درباره اندازه بازار خود ندارند و یا اینکه رقبا را که در این بازار سهمی دارند در نظر نمی گیرند و فکر می کنند کل بازار هدف، متعلق به ایشان است. در صورتی که باید قبول کرد هر چقدر هم شما یک محصول عالی داشته باشید، باز رقبایی هستند که روشهای خاص خود را برای وفادارسازی مشتریان دارند و یا مشتریانی هستند که به محصول قدیمی تر عادت کرده اند و حاضر نیستند محصول جدیدی را امتحان نمایند. بارها افرادی را دیده اید که چند سال است کفش برند خاصی را می پوشند و یا یک مدل خاص از چیزی را مصرف می کنند.
بنابراین اگر انحصاری در کار نباشد، رقبا نیز از بازار سهم دارند. به همین دلیل در یک تحقیقات بازار حرفه ای شما با بازار هدف و سهمی که می توانید از آن داشته باشید، آشنا می شوید. سپس می توانید تصمیمات نهایی خود را بگیرید.
گاهی اوقات در طی این تحقیقات بازار، کسب و کارها متوجه می شوند باید بازار هدف خود را گسترش دهند. زیرا بازار موجود گنجایش حجم محصول مورد نظر آنان را ندارد. لذا در همین راستا آشنایی با مراحل این تحقیقات می تواند مفید باشد.
تعیین بازار هدف
اولین مرحله در تحقیقات بازار مشخص کردن بازار هدف است. بسیاری از محصولات و خدمات، بازار هدفی به اندازه تک تک اعضای جامعه ندارند. یعنی شما اگر یک شهر 1 میلیون نفری را برای عرضه محصول یا فعالیت خود در نظر گرفته اید، باید بدانید در اغلب مواقع تمام این یک میلیون نفر جامعه بازار هدف شما نیستند و تنها تعدادی از ایشان مشتریان بالقوه و بالفعل شما هستند. حتی درباره محصولی مانند یک بیسکویت هم نمی توان در نظر گرفت که تمام افراد شهر بخرند؛ زیرا باز محدودیت هایی مانند شرایط سنی، فیزیکی، مالی و سلیقه ای وجود دارد. بنابراین در این میان باید بازار هدف اصلی را شناسایی کرد.
در همین راستا به سن، جنس، تحصیلات و طبقه اجتماعی و…. توجه می نمایید. برای تحقیقات بازار در گام اول بازار هدف خود را شناسایی نمایید.
تهیه پرسشنامه برای تحقیقات بازار
گام دوم تدوین پرسشنامه می باشد. تهیه پرسشنامه یکی از سخت ترین مراحل تحقیقات بازار است؛ زیرا باید سوالات به گونه ای طراحی شوند که در نهایت بتوان با کمک روش های تحلیلی نتیجه گیری نمود. یعنی همه سوالات باید در یک راستا و آن هدف ما از تحقیقات بازار پرسیده شوند.
- سوالات کوتاه؛ اما شفاف و روشن باشند.
- تعداد سوالات به اندازه ای باشد که فرد مصاحبه شونده را خسته ننماید.
- سوالات البته اینقدر کم نیز نباشد که نتوان جواب درستی گرفت.
- باید از جنبه های مختلف سوال پرسیده شود تا بتوان یک نتیجه گیری درست و حرفه ای داشت.
- جملات دوپهلو و نامفهوم نباشند.
لذا طراح پرسشنامه باید هم کاملا با هدف تحقیقات بازار و تاثیر پاسخ این تحقیقات در تصمیمات آینده آشنا باشد و هم اعضای بازار هدف را به خوبی بشناسد و همچنین تجربه و دانش کافی را در زمینه طراحی پرسشنامه داشته باشد. این پرسشنامه ها را می توان در نظرسنجی های تلفنی، تحقیقات میدانی و حضوری و در شبکه های اجتماعی و… به دست بازار هدف رساند.
برقراری ارتباط با بازار هدف
مرحله سوم تکمیل پرسشنامه توسط بازار هدف است. لذا پیدا کردن اعضای بازار هدف و برقراری ارتباط با ایشان مرحله سوم و مرحله حساسی می باشد؛ این افراد را باید رهگیری کنید. آیا به محل های خاصی تردد می کنند؟ آیا در اینستاگرام و در پیج های خاصی حضور دارند؟ آیا در مدارس هستند؟ سوالاتی از این قبیل بپرسید و بعد از یافتن محلی که می توانید ایشان را بیابید، به دنبال برقراری ارتباط باشید. در همین راستا یافتن یک فرد واسط می تواند کمک نماید.
سهم رقبا از بازار هدف
شناسایی بازار هدف تنها وسعت بازار شما را نشان می دهد؛ اما همانطور که گفته شد قسمتهایی از بازار سهم رقبا می باشند. لذا باید سهم خود را از بازار با کمک تحقیقات بازار ارزیابی نمایید. در همین راستا باید رقبا شناسایی شوند. در پرسشنامه ها می توانید از بازار هدف درباره رقبا سوال کنید. نظر ایشان را درباره رقبا بپرسید و رقبای محبوب را شناسایی نمایید. همچنین اگر درباره نقاط ضعف و قوت ایشان نیز بپرسید، برای اتخاذ تصمیمات درست درباره محصول، روش عرضه و تبلیغات آن می توانید استفاده کنید.
نتیجه گیری از تحقیقات بازار
مرحله آخر تحلیل داده و نتیجه گیری می باشد. اگر مراحل بالا به خوبی انجام شده باشند، در این مرحله کار به خوبی پیش میرود. البته باید به خاطر بسپارید همیشه درصدی خطا وجود دارد. زیرا ممکن است مصاحبه شوند منظور شما را درست متوجه نشده باشد و یا بی حوصله و بدون دقت پاسخ داده شود و…
در آخر باید متذکر شود تحقیقات بازار را میتوان در هنگام عرضه محصول جدید و یا ایجاد تغییر در محصول و یا حتی هنگام شروع یک کسب و کار انجام داد؛ اما اگر نتیجه این تحقیقات را مدنظر قرار ندهید باید منتظر تاثیرات منفی این بی توجهی باشید.
اگر حساب کاربری ندارید همین الان به صورت رایگان ایجاد کنید:
به راحتی پرسشنامه خود را به صورت رایگان آنلاین کنید:
در پرسشنامه های آماده اول فرم به بیش از 1000 پرسشنامه آماده دسترسی دارید