شاخص و معیار ارزیابی عملکرد کارکنان

معیار ارزیابی عملکرد کارکنان و مدیریت نیروی انسانی

برای موفقیت هر کسب و کاری مدیران آن مجموعه باید هر از گاهی به بررسی نیروی انسانی خود بپردازند. در واقع مدیران و کسب و کارهایی که به این موضوع اهمیت نمی‌دهند، بعد از مدتی دچار سقوط می‌شوند. باید به این موضوع توجه کرد زیرا بزرگترین سرمایه هر کسب و کار نیروی انسانی آن است و نباید از آن غافل شد.
سیستم ارزیابی کارکنان به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که به بررسی شاخص ارزیابی عملکرد می پردازد و نشان می‌دهد در کدام بخش از یک سازمان مشکل وجود دارد. بعد از مشخص شدن مشکلات راحت تر می‌توان راه حلی انتخاب کرد تا سازمان به بهترین روش به ارتقای نیروی انسانی خود بپردازد.
روش های مختلفی برای بهبود عملکرد کارکنان از جمله ارتقا حقوق، پاداش ها، ایجاد فضای رقابتی بین کارکنان و … وجود دارد اما باید با توجه به معیار ارزیابی عملکرد کارکنان راه حل مناسب انتخاب شود. در واقع باید به این موضوع توجه کرد که برای رسیدن به اهداف یک سازمان باید برای ارتقای عملکرد کارکنان تلاش کرد.

سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان

در چنین سیستمی جنبه های مختلف عملکرد کارکنان مانند انجام وظیفه، پتانسیل کارکنان، استعداد ها، انگیزه ها و … مورد ارزیابی قرار میگیرد تا نیروی انسانی یک سازمان در جهت ارتقا و رشد قرار بگیرد. البته باید یادآور شویم که در گذشته نیز این امر اتفاق می افتاده و در صورتی که مشکلی در فرایند کاری یک سازمان رخ می داد به ارزیابی عملکرد کارکنان می پرداختند تا نتیجه بهتری بگیرند اما امروزه سیستم هایی برای ارزیابی عملکرد کارکنان به وجود آمده تا قبل از وقوع مشکلات در نیروی انسانی راه حلی برای آن یافت. نکته قابل توجه دیگری که لزوم استفاده از این سیستم ها را برای ما بیان می کند، صرفه جویی در زمان است. در واقع مدیر ها می توانند شخصا وارد عمل شوند و از کارکنان با توجه به معیار هایی که دارند چند سوال از کارکنان داشته باشند و عملکرد آنها رو مورد بررسی قرار دهند. اما واضح است که این روش نه تنها صرفه زمانی ندارد بلکه دقت کافی هم ندارد.

معیار ارزیابی عملکرد کارکنان

اولین گام برای ایجاد یک سیستم ارزیابی مشخص کردن معیار ارزیابی عملکرد کارکنان است. در طراحی لیست شاخص ها باید به هدف سازمان و شرح شغل ها دقت شود.  یکی از مهمترین ویژگی شاخص ها قابل اندازه گیری بودن آنها است. باید توجه کرد که ویژگی هایی مانند استعداد قابل اندازه گیری نیستند و نمی توانند شاخص مناسبی برای ارزیابی عملکرد کارکنان باشد.

برای معرفی شاخص ارزیابی عملکرد می‌توان به قدرت اجرایی، کیفیت کار، قدرت حل چالش ها، میزان استقلال یا وابستگی کاری کارمند، مدیریت زمان، نظم، محدودیت های کارمندان و … اشاره کرد. ولی باید توجه داشت که معیار ارزیابی عملکرد کارکنان هر سازمان بر اساس ویژگی های همان سازمان تعیین می شود.

شاخص ارزیابی عملکرد که به آنها اشاره کردیم، شاخص های فرهنگی نام دارند. به شاخص هایی که تاثیر غیر مادی دارند شاخص های فرهنگی می‌گویند. شاخص های فرهنگی باعث افزایش رضایت و توانمندی کارکنان می شود. برای انتخاب بهتر شاخص ها و انتخاب راحت تر راه حل مناسب برا بهبود عملکرد کارکنان در ادامه به معرفی مهمترین شاخص های فرهنگی ارزیابی عملکرد کارکنان می پردازیم:

• رضایت کارکنان : در صورتی که کارکنان از شغل خود رضایت کافی داشته باشند استعداد ها شکوفا می شود و توانایی های آنها توسعه داده می شود. پیشنهاد می شود به صورت دوره ای میزان رضایت کارکنان از شغلشان بررسی شود تا میزان تلاش و انگیزه آنها مشخص شود. یکی از نشانه های رضایت کارکنان، میانگین مدتی است که کارکنان در سازمان کار می کنند.
• مرخصی های استفاده شده و علت آنها: با بررسی میزان مرخصی های استفاده شده و استفاده نشده می توان میزان علاقه کارمندان را به محیط کار فهمید و همچنین بیانگر این است که کارمندان تعادل بین کار و خانواده را رعایت می کنند یا خیر. البته غیبت ها را باید از مرخصی ها جدا کرد تا بهره وری کارکنان دقیق تر محاسبه شود.
• میزان پذیرش فرهنگ سازمان: برای پیشبرد اهداف سازمان باید رفتار های ویژه ای را انتخاب کرد. باید بررسی شود که آیا کارکنان در پذیرش این رفتار ها مقاومت نشان میدهند یا آن را به آسانی می پذیرند.
• میزان پیشرفت کلی سازمان: افزایش کارکنان و افزایش پیمانکاران بدون از دست دادن نیروی قبلی سبب پیشرفت و توسعه سازمان می شود.
• توانایی جایگزینی نیرو در سازمان: یکی از دیگر شاخص هایی است که به میزان رضایت کارکنان نسبت به شغلی که دارند در ارتباط است.

در اینجا به یک شاخص ارزیابی عملکرد اشاره کردیم که میزان فعالیت و خروجی مدیران یک سازمان یا مدیران بخش نیروی انسانی را نشان می دهد. در واقع اگر تعداد استخدام ها و جایگزینی کارکنان مطلوب باشد و علاقه به استخدام در یک سازمان زیاد باشد نشان می دهد که مدیران واحد نیروی انسانی به خوبی عمل می کنند.

معیار ارزیابی عملکرد مدیران

تمامی مطالبی که تا به حال خوانده اید در رابطه با بررسی و ارزیابی عملکرد کارکنان بود اما یک شاخص جامع به بررسی عملکرد مدیران یک سازمان نیز می پردازد. در واقع مدیران با ارزیابی عملکرد خود می توانند مدیریت بهتری بر عملکرد کارکنان داشته باشند. در ادامه به معرفی شاخص ارزیابی عملکرد مدیران می پردازیم:
• مسئولیت پذیری: اولین ویژگی است که یک مدیر باید داشته باشد مسئولیت پذیری است.
• پیگیری کارکنان: مدیران باید به صورت مداوم با کارکنان در ارتباط باشند و از جزئیات پیشبرد کارها مطلع باشد.
• ایجاد رضایت: رفتار ها و عملکرد یک مدیر تاثیر بسیار زیادی در رضایت و تعهد کارکنان دارد.
• تحقق اهداف: در نهایت واضح ترین نشانه برای بررسی و ارزیابی عملکرد مدیران تحقق اهداف سازمان است.

شاخص های جبران عملکرد کارکنان

در زمینه جبران خدمات کارکنان شاخص ها و معیار هایی وجود دارد که برای مقایسه دو سازمان با یکدیگر بسیار راهنما هستند. یکی از این شاخص ها میزان هزینه کارکنان است، سازمان هایی که به عملکرد کارکنان توجه دارند متناسب با شغل و عملکرد کارکنان برای جلب رضایت کارکنان هزینه می کنند. در واقع شاخص های جبران، رضایت کارکنان و تحقق اهداف یک سازمان مانند حلقه های یک زنجیر به هم متصل هستند.

به راحتی پرسشنامه خود را به صورت رایگان آنلاین کنید:

در پرسشنامه های آماده اول فرم به بیش از 1000 پرسشنامه آماده دسترسی دارید